Kostecki Tadeusz (Krystyn T. Wand) – Trująca mgła 125/2022

  • Autor: Kostecki Tadeusz (Krystyn T. Wand)
  • Tytuł: Trująca mgła
  • Wydawnictwo: Śląsk
  • Rok wydania: 1957
  • Nakład: 40172
  • Recenzent: Grzegorz Cielecki

LINK Recenzja Roberta Leśniewskiego

Niemyte ciała w mrokach nocy

Tadeusz Kostecki należy do absolutnych klasyków polskiej powieści sensacyjno-kryminalnej, w tym także kryminału milcyjnego. Nie zapominajmy przy tym o westernach i powieściach dla młodzieży. W wielu utworach tego autora zasadnicza akcja ogranicza się do wydarzeń w jednym tajemniczym domostwie, a reszta stanowi jedynie tło. Podobnie dzieje się „Trującej mgle”, należącej do późnego okresu twórczości.

Czytaj dalej „Kostecki Tadeusz (Krystyn T. Wand) – Trująca mgła 125/2022”

Budrewicz Olgierd – Zatarte ślady 179/2022

  • Autor: Budrewicz Olgierd
  • Tytuł: Zatarte ślady
  • Wydawnictwo: MON
  • Seria: seria Przedlabiryntowa
  • Rok wydania: 1957
  • Nakład: 20000
  • Recenzent: Robert Żebrowski

LINK Recenzja Grzegorza Cieleckiego

Ziuta, Lula, Fela, Śliczny Piotruś oraz „były rycerz noża i kastetu”

Olgierd Budrewicz (1923-2011) to znany dziennikarz, reportażysta, pisarz i podróżnik. „Zatarte ślady” to jedyny jego kryminał. Pierwotnie drukowany był w gazecie „Express Wieczorny” w numerach 1-26/1957. Autor urodził się, żył, uczył, walczył, pracował i umarł w Warszawie. Był nie tylko warszawiakiem ale i varsavianistą. Napisał mnóstwo książek o Warszawie, w tym m.in. Baedeker warszawski (trzy tomy, przy czym ostatni dotyczy dzielnicy Praga). Również recenzowana książka, choć to kryminał, to jednak przede wszystkim opowieść o Warszawie i jej środowisku przestępczym przed i powojennym.

Książka liczy 97 stron, jej cena okładkowa to 6 zł. Ilustracja na okładce i tytuł nawiązują do fabuły. Narracja prowadzona jest w trzeciej osobie czasu teraźniejszego. Pozycja ta należy do serii tzw. „Przedlabiryntowej”. Na ostatniej stronie jest zapowiedź następnych książek w tej serii: „Siedemnaście twarzy Bożydara Gwoździa” i „Maszkary”.

Akcja toczy się w roku 1955, w Warszawie na Pradze (Północ), Targówku i Śródmieściu, w Rembertowie (wówczas samodzielna miejscowość) oraz Wołominie. W mieszkaniu przy ul. Wileńskiej znaleziono zwłoki Zofii Zielniak, ekspedientki w sklepie rzeźniczo-wędliniarskim na ul. Targowej. Denatka miała lat czterdzieści kilka, była panną i szykowała się do zamążpójścia. Zamordowano ją w nietypowy sposób tj. dusząc kablem. Podczas oględzin stwierdzono, że w mieszkaniu odbywała się libacja z udziałem czterech osób, a wiele ze śladów zostało zatartych. Śledztwo w tej sprawie prowadzone było dwutorowo. Milicyjnie – przez porucznika Bielińskiego pod nadzorem majora Kortonia z KG MO (pojawił się też plutonowy Michalski oraz kapral Kosowski), a także dziennikarsko – przez redaktora Wojciecha Magórskiego, który znał Zielniakową. Milicjanci śledztwo prowadzą metodycznie. Dokonują ustaleń, prowadzą rozmowy, a poruszają się Citroenem i Warszawą. Oba tory śledztwa zbiegną się na końcu w jeden. To tyle, jeśli chodzi o bieżący wątek kryminalny, a czas na wątek kryminalno-historyczny.

Na kartach książki wspomniany jest przedwojenny bazar Kercelak z szemraną jego częścią, warszawski gangster (Łukasz) Siemiątkowski ps. Tasiemka lub Tata Tasiemka, „Cyrk” przy ul. Dzikiej (mieszkali w nim frajerzy, czyli sądownie nie karane pętaki, fetniaki, czyli chłopaki znający wszystkie kicie i ciupy, cwaniaki, czyli specjaliści od nabijania w butelkę, patałachy, czyli zawodowe włóczęgi, a także kapusie, czyli sprzedawczyki) i przestępczy sąd – dintojra („Chłopaki mieli swoje prawa (…) Dintojra miała swój statut. Urzędował prezes, wiceprezes i rozmaite wydziały. Od każdej rozprawy ściągało się od stron opłaty sądowe. Opłaty były słone (…) Sąd wydawał wyroki. Bywały i wyroki śmierci”.) Opisana jest też złodziejska brać. „Byli przed wojną kasiarze, kantownicy, zecerzy, koperciarze, szopefeldziarze, włamywacze wszystkich rodzajów, jak na przykład andruchowcy, czyli mieszkaniowi, pajęczarze, czyli strychowi, doliniarze, czyli kieszonkowcy, potokarze, czyli kradnący z wozów, no i rozmaita drobnica, czyli „zaraza””). „Kasiarz. Arystokrata w świecie przestępczym. W dzień pracuje jako ślusarz, w nocy rozpruwa kasy. Operuje genialnie „rakiem”, „szabrem” (łomem), „klawiszami” (wytrychami) i innymi narzędziami „skoku”. Ma gest i wypłaca „nadawcy” tudzież czuwającemu na „śmirze” sowitą prowizję”.

Teraz z kolei wątek „scenograficzny”. Z praskich ulic wymienione są te najbardziej znane „kryminalnie”: Targowa, Brzeska, Wileńska, Ząbkowska (do kompletu brakuje tylko Stalowej), z targówkowskich zaś: Tykocińska, Piotra Skargi, Smolińska (powinno być: Smoleńska) i Pratulińska. Odnośnie Wołomina: „Taka podwarszawska miejscowość, która nie jest ani miastem, ani wsią. (…) Prowincjonalne sklepy, żałosne niby-ulice, domy pobudowane chaotycznie, wiejskie koniki, ludzie ubrani na poły z miejska”. W mojej ocenie dawny Wołomin to taka mini Praga, a ulice: Warszawska i Wileńska do dziś zachowały praski koloryty.

Książkę tę czyta się wspaniale, przede wszystkim z uwagi na ciekawy język i tematykę „warsiaską”. W poszczególnych rozdziałach, poza zwykła narracją, występuje też krótka nadnarracja, czy też narracja odautorska (jak zwał, tak zwał). Sam wątek śledczy jest ciekawy, a praskie klimaty czynią ten kryminał urzekającym. Polecam!

Czytaj dalej „Budrewicz Olgierd – Zatarte ślady 179/2022”

Kłodzińska Anna, Józef Radzicki – Śledztwo prowadzi porucznik Szczęsny 148/2022

  • Autor: Kłodzińska Anna, Józef Radzicki
  • Tytuł: Śledztwo prowadzi porucznik Szczęsny
  • Wydawnictwo: MON
  • Seria: seria Labirynt
  • Rok wydania: 1957
  • Nakład: 30000
  • Recenzent: Grzegorz Cielecki

LINK Recenzja Marzeny Pustułki
LINK Recenzja Ewy Helleńskiej
LINK Recenzja Mariusza Młyńskiego

Słoniną po głowie, czyli Szczęsny w gminie Białołęka

Ulica Topolowa nie dość, że składa się obecnie z dwóch nie łączących się ze sobą fragmentów, to jeszcze została uwieczniona w literaturze. Kryminalnej wprawdzie, ale zawsze. Otóż Topolowa pojawia się przez chwilę na łamach pierwszej książki Anny Kłodzińskiej „Śledztwo prowadzi porucznik Szczęsny”.

Czytaj dalej „Kłodzińska Anna, Józef Radzicki – Śledztwo prowadzi porucznik Szczęsny 148/2022”

Zeydler-Zborowski Zygmunt – Spacer po suficie 84/2011

  • Autor: Zeydler-Zborowski Zygmunt
  • Tytuł: Spacer po suficie
  • Wydawnictwo: Iskry
  • Seria: Klub Srebrnego Klucza
  • Rok wydania: 1957
  • Nakład: 20250
  • Recenzent: Marzena Pustułka

LINK Recenzja Roberta Żebrowskiego

I znowu doktor Gordon kontra złoczyńcy

Spacer po suficie to jedna z pierwszych książek ZZZ, zdaje się że trzecia w kolejności wydania. Należy do serii kryminałów pseudoanglosaskich ( czyżby w powojennej Polsce nie było o czym pisać?).

Czytaj dalej „Zeydler-Zborowski Zygmunt – Spacer po suficie 84/2011”

Jaroszyńska Krystyna – Tajemnica polisy Nr 1111 177/2011

  • Autor: Jaroszyńska Krystyna
  • Tytuł: Tajemnica polisy Nr 1111
  • Wydawnictwo: Iskry
  • Seria: Klucz Srebrnego Klucza
  • Rok wydania: 1957
  • Nakład: 20170
  • Recenzent: Marzena Pustułka



Kobieca intuicja kontra policja

Kolejny sympatyczny kryminałek retro, tym razem jednak bardzo kobiecy. Prawdziwe nazwisko autorki to Krystyna Kuliczkowska ( Jaroszyńska to nazwisko panieńskie ). Pani Krystyna żyła w latach 1912 — 1986, była historykiem sztuki i krytykiem literackim, profesorem UW.

Czytaj dalej „Jaroszyńska Krystyna – Tajemnica polisy Nr 1111 177/2011”

Josephine Eckert Gill – Wymarły dom 184/2011

  • Autor: Josephine Eckert Gill
  • Tytuł: Wymarły dom
  • Wydawnictwo: Iskry
  • Seria: Klub Srebrnego Klucza
  • Rok wydania: 1957
  • Nakład: 50205
  • Przełożył: Tadeusz Jan Dehnel
  • Recenzent: Marzena Pustułka

Dom, który umarł czyli tajemnica rodu Bellamych

„Rezydencja Bellamych, okazała trzypiętrowa kamienica, zajmowała reprezentacyjny narożnik Marlborough Street w dzielnicy Back Bay w Bostonie (….) Czytaj dalej „Josephine Eckert Gill – Wymarły dom 184/2011”

Guzy Piotr – Następny odchodzi 22.25 188/2011

  • Autor: Guzy Piotr
  • Tytuł: Następny odchodzi 22.25
  • Wydawnictwo: Iskry
  • Seria: Klub Srebrnego Klucza
  • Rok wydania: 1957
  • Recenzent: Marzena Pustułka

LINK Recenzja Grzegorza Cieleckiego

Psychoanaliza szpiega

I znowu wracamy do mrocznych lat 50- tych, lat raczkującego PRL-u. Książka Piotra Guzego nie jest właściwie klasycznym kryminałem, w którym jest zbrodnia, trup, ewentualnie spektakularny napad czy oszustwo i mniej lub bardziej sympatyczni milicjanci prowadzący śledztwo.

Czytaj dalej „Guzy Piotr – Następny odchodzi 22.25 188/2011”

Platówna Stanisława – Cień Czarnej Pani 191/2011

  • Autor: Platówna Stanisława
  • Tytuł: Cień Czarnej Pani
  • Wydawnictwo: Śląsk
  • Rok wydania: 1957
  • Nakład: 20139
  • Recenzent: Marzena Pustułka

LINK Recenzja Roberta Leśniewskiego

W poszukiwaniu śladów przeszłości

Stanisławę Platównę pamiętamy głównie jako autorkę świetnych książek młodzieżowych.

Czytaj dalej „Platówna Stanisława – Cień Czarnej Pani 191/2011”

Kłodzińska Anna, Józef Radzicki – Śledztwo prowadzi porucznik Szczęsny 78/2010

  • Autor: Kłodzińska Anna, Józef Radzicki
  • Tytuł: Śledztwo prowadzi porucznik Szczęsny
  • Wydawnictwo: MON
  • Seria: seria Labirynt
  • Rok wydania: 1957
  • Nakład: 30000
  • Recenzent: Marzena Pustułka

LINK Recenzja Grzegorza Cieleckiego
LINK Recenzja Ewy Helleńskiej
LINK Recenzja Mariusza Młyńskiego

Odtrutka na biotechnologię czyli porucznik Szczęsny prowadzi śledztwo.

W ostatnim czasie miałam wielkie „parcie” na thrillery medyczne, psychologiczne i polityczne. Jednym tchem przeczytałam „Napad”  Robina Cooka,  „Informacje zastrzeżone”  Stephena  White’a,  „Przydrożne krzyże” Jeffereya  Deavara, a na deser jeszcze „Opcję  paryską”  Roberta Ludluma.

Czytaj dalej „Kłodzińska Anna, Józef Radzicki – Śledztwo prowadzi porucznik Szczęsny 78/2010”

Kłodzińska Anna, Józef Radzicki – Śledztwo prowadzi porucznik Szczęsny 79/2012

  • Autor: Kłodzińska Anna, Józef Radzicki
  • Tytuł: Śledztwo prowadzi porucznik Szczęsny
  • Wydawnictwo: MON
  • Seria: seria Labirynt
  • Rok wydania: 1957
  • Nakład: 30000
  • Recenzent: Ewa Helleńska

LINK Recenzja Marzeny Pustułki
LINK Recenzja Grzegorza Cieleckiego
LINK Recenzja Mariusza Młyńskiego

KSIĄŻKOWY  DEBIUT  PORUCZNIKA  SZCZĘSNEGO

Szczęsny to jedna z ciekawszych postaci oficerów MO występujących w polskich „milicyjniakach”.  Po raz pierwszy spotykamy go w powieści „Porucznik Szczęsny prowadzi śledztwo” pióra Anny Kłodzińskiej i Józefa Radzickiego. Nic nie wiem o tajemniczym współautorze tej książki — późniejsze kryminały z udziałem Szczęsnego Kłodzińska pisywała sama.

Czytaj dalej „Kłodzińska Anna, Józef Radzicki – Śledztwo prowadzi porucznik Szczęsny 79/2012”