Peter Cheyney – Numer wysokiej klasy / Portret tajniaka 32/2025

  • Autor: Peter Cheyney
  • Tytuł: Numer wysokiej klasy / Portret tajniaka w: Pościg. Mistrzowie kryminału cz. 1 (Big-time Stuff / Portrait of a „G” Man)
  • Wydawca: Epoka
  • Seria: Pościg. Mistrzowie kryminału
  • Rok wydania: 1990
  • Nakład: 100000
  • Recenzent: Robert Żebrowski

G-mani kontra chłopcy z ferajny

Wydawnictwo „Epoka” wpadło na mało oryginalny, choć ciekawy pomysł wypuszczania tomików – w serii „Pościg. Mistrzowie kryminału” – zawierających antologię opowiadań sensacyjno-kryminalnych zagranicznych autorów. Ukazały się jednak tylko dwa numery. W pierwszym, liczącym 109 stron, pojawiły się opowiadania Iana Fleminga („Tylko do twojej wiadomości”), Ralpha Blumenthala („Ostatnie dni Sycylijczyków (Pizza Connection)”) oraz Petera Cheyneya („Numer wysokiej klasy” i „Portret tajniaka”), w drugim zaś, liczącym 110 stron, H.T. Alfona („Czwarte przykazanie mordercy”), Waltera G. Krywickiego („Byłem agentem Stalina”), Craiga Rice’a („Do widzenia, do widzenia”) oraz Helen McCloy („W mrokach tajemnicy”), W zapowiedziach byli m.in.: Simon Wiesenthal („Prawo, nie zemsta”) i Peter Cheyney („Hej, księżno”).

W recenzji skoncentruję się na obu opowiadaniach brytyjskiego pisarza – Petera Cheyneya (1896-1951). Ich akcja toczy się w USA, gdzieś w okresie: druga połowy lat 30. – pierwsza połowa lat 40.

„Numer wysokiej klasy” liczy 6 stron. Narracja prowadzona jest w pierwszej osobie czasu teraźniejszego. Głównym bohaterem jest agent FBI (czyli tzw. G-man) – Caution, który dostaje informację o planowanym morderstwie. Frank Ritti ma załatwić Twista Maloneya. Sprawa się jednak trochę komplikuje – zarówno dla potencjalnego sprawcy, jak też dla policji. Caution jednak rozwiązuje ją perfekcyjnie.

„Portret tajniaka” liczy 13 stron. Narracja prowadzona jest w trzeciej osobie czasu przeszłego, a narratorem jest Caution. Bałamut był mordercą pracującym dla Calcima Eleganta, a współpracującym z Willie’m Gburem. Niedawno obrobili oni Bank Rolny w Lua, a teraz zorientowali się, że w barze węszy za nimi tajny agent Federalnej Służby Śledczej – Dale. Elegant zlecił Bałamutowi likwidację tajniaka i wrobienie w to morderstwo, jak i w napad na bank, niczemu winnemu barmana Yelltza.

Oba te mini-opowiadania są lekkie i przyjemne, a do tego pomysłowe. Łączy je ze sobą postać Cautiona. Lemmy Caution – początkowo agent FBI, a później prywatny detektyw – wystąpił w sumie w 11 książkach Cheyneya, z których pierwszą była „This Man is Dangerous” z roku 1936, a ostatnią „G-Man at the Yard” z roku 1946.