- Autor: Fedorowski Grzegorz, Trzaska Władysław
- Tytuł: Nim zapadnie wyrok
- Wydawnictwo: MON
- Seria: Labirynt
- Rok wydania: 1966
- Nakład: 30300
- Recenzent: Mariusz Młyński
LINK Recenzja Roberta Żebrowskiego
„Zamieszczone tu relacje, razem wzięte, mają wyraźny aspekt pedagogiczny. Dla wszystkich potencjalnych przestępców stanowią oryginalne momento [tak w oryginale], wśród innych budzą ufność, rodzą poczucie bezpieczeństwa i spokoju: nie ma takiej zbrodni ani takiego przestępstwa, które by – przy obecnej sprawności aparatu MO i jego nowoczesnemu wyposażeniu – prędzej czy później nie zostały wykryte”. Jakieś pytania? Mamy po prostu do czynienia z kolejną książeczką z jednej strony straszącą potencjalnych naśladowców, a z drugiej pokazującą prozę milicyjnej służby – sęk tylko w tym, że jest to proza dość niskich lotów. Nie ma tu jakichś spektakularnych śledztw, jakichś burz mózgów; większość przedstawionych spraw jest opisana wręcz banalnie: przestępstwo, wytypowanie podejrzanych, wskazanie winnych, aresztowanie, kropka.
Bohaterem tych opowieści jest pułkownik Władysław Trzaska – poznajemy go w lutym 1945 roku na Białostocczyźnie, kiedy jako dziewiętnastolatek postanawia zostać milicjantem. Odpowiedzialna decyzja, trudny rejon, ciężka służba – i na początku widzimy młodego człowieka o którego nie raz ociera się śmierć; z czasem jednak jest pchany w górę i już na początku 1948 roku zostaje oficerem milicji. Zostaje wysłany gdzieś na Dolny Śląsk, tam odnosi dość banalnie opisany pierwszy sukces – i ni z tego, ni z owego znajduje się w Warszawie, gdzie będzie już do końca książki. A tu już mamy napady, kradzieże czy morderstwa, czasem bardziej makabryczne, czasem bardziej prymitywne ale zawsze wykryte i wyjaśnione. I szkoda, że ten „sprawnie działający aparat MO i jego nowoczesne wyposażenie” nie jest pokazany jakoś bardziej szczegółowo – może zamiast dzielić tę książkę na 24 opowieści lepiej było skupić się na kilku sprawach i konkretnie je opisać, pokazać metodyczną pracę milicji, przedstawić metody jej działania? Idea tej książki była na pewno słuszna ale zrobiono z niej ni to pitawal, ni to kronikę milicyjną z ostatnich stron gazet, ni to laurkę ku czci milicji – powstała więc książka, która wyparowuje z głowy już w trakcie czytania.