Niziurski Edmund – Największa przygoda Bąbla i Syfona 91/2024

  • Autor: Niziurski Edmund
  • Tytuł: Największa przygoda Bąbla i Syfona
  • Wydawnictwo: Literatura
  • Cykl: Bąbel i Syfon (t. 3)
  • Rok wydania: 1999
  • Nakład: nieznany
  • Recenzent: Robert Żebrowski

Agenci 07 i 013 znowu w akcji

Książka ta jest ostatnią pozycją trylogii „Bąbel i Syfon”, a także ostatnią powieścią w dorobku pisarza. Liczy 238 stron, a narracja prowadzona jest w pierwszej osobie czasu przeszłego.

Akcja toczy się roku 1994 w Warszawie na Ochocie (pojawiają się takie lokalizacje jak: Szczęśliwice, Szczęśliwicka Góra, Hala Banacha oraz ulice: Grójecka, Dickensa, Drawska, i Urbanistów, a także fikcyjne miejsca: kino „Akropol” (prawdopodobnie „Capitol” na Śródmieściu, które powstało w latach 90. na miejscu – od roku 1980 trójwymiarowego – kina „Oka”) oraz ulice: Archiwistów, Puzonowa, Polemistów, Liryczna i Epigonów.

Siódmoklasiści ze Szkoły Podstawowej nr 813 [fikcyjny i do tego niemożliwie wysoki numer szkoły – obecnie jest w Warszawie ponad czterysta podstawówek] im. L. Krzemienieckiej mieszczącej się przy ul. Archiwistów 5, a położonej niedaleko szkoły im. Banacha [w Warszawie jest jedynie liceum tego imienia, i to położone na Mokotowie] – Archibald Ciuruś ps. Bąbel i Dezyderiusz Pokiełbas ps. Syfon z Prywatnego Instytutu Pomocy i Usług Społecznych PIPIUS, podjęli się największego – w ich trwającej blisko rok karierze detektywistycznej – zadania tj. wykrycia i rozbicia gangu Palemona, dokonującego kradzieży sklepowych i kieszonkowych na klientach na terenie Ochoty i Mokotowa. Łupem złodziei padły m.in.: sklep Geberta, „Entliczek”, „Dorotka” i „Świtezianka”. Stowarzyszenie Kupców Miasta Stołecznego Warszawy wyznaczyło wysoką nagrodę pieniężną za ujęcie przywódcy przestępczej szajki, do tej pory bezowocnie ściganego przez policję reprezentowaną przez aspiranta Zymsa. Coraz bardziej rozzuchwalony swoją bezkarnością gang dokonał także przestępstwa wyższej kategorii niż kradzież, a mianowicie napadu rabunkowego na sklep. Bąbel i Syfon, podrażnieni ambicjonalnie i skuszeni nagrodą, za którą mogliby sobie kupić wymarzony komputer i komórkę [warto pamiętać, że w roku 1999 jedna minuta połączenia w Plusie kosztowała ponad 2 zł !!!], razem ze swoimi wiernymi agentami: 013, czyli Darkiem Śliniakiem ps. Smerf, oraz 07, czyli Pikusiem Markowskim, wzięli się ostro, a co najważniejsze – skutecznie, za realizację czynności wykrywczych.

W tym samym czasie na terenie szkoły doszło do kilku zasłabnięć i utrat przytomności. Związane to było ze spożyciem przez uczniów czekoladek „Arlekin” nafaszerowanych substancją zwaną pingiem (od słowa doping), czyli amfetaminą. Zażywający je uczniowie nazywani byli pingwinami. Czynności policyjne na terenie szkoły, zarówno dochodzeniowe (przesłuchania), jak też prewencyjne (z udziałem psa do wykrywania narkotyków) i profilaktyczne (pogadanki) realizowane były pod kierownictwem komisarz Suligi. Osobami podejrzewanymi o rozprowadzanie narkotyków na terenie szkoły stali się zarówno jej uczniowie jak i nauczyciele. I nie były to podejrzenie zupełnie bezpodstawne. Oczywiście swoje śledztwo, trzeba przyznać, że w pełni owocne, podjęli też nasi szkolni detektywi. Finałowa rozgrywka z Palemonem była iście teatralna.

Porównując tę ostatnią powieść Niziurskiego z jego książkami z czasów PRL, należy stwierdzić, że jest ona bardziej dorosła, bardziej poważna i bardziej kryminalna. W dalszym ciągu głównymi postaciami są dzieciaki i śmiesznych sytuacji jest co niemiara, ale tematy w niej podjęte (kradzieże sklepowe, rozprowadzanie narkotyków w szkole i wspomniani – choć tylko raz – racketerzy) były dość poważne i uciążliwe, często występujące i bardzo na czasie. Samo postępowanie Palemona jest dość groteskowe, ale już czynności dochodzeniowe detektywów profesjonalne, logiczne i pomysłowe, choć bardzo ryzykowne. Na pewno warto po tę pozycję sięgnąć, chociażby po to, by przeanalizować ewolucję jaką przeszedł – w przeciągu niespełna półwiecza – jej autor.

Pozostałe postacie występujące w książce, które posiadały groteskowe nazwiska lub imiona: Bietka Banaś ps. Kolubryna, Klotylda Paciorek, Justyna Czkałło, Prudencja Tarabąk, Tośka Trepizur, Alicja Szturchaniec, Klementyna Panter, Lunia i Funia Czambuł, Tolek Kośmider, Klodek Kalamus, Hubet Pucułka, Szymek Buras, Michał Walet, Stefek Truchlak, Hipolit Ciupas, Józef Kamasz, Misio Kiejstut, Rupert Pestecki, Jan Jeremiasz Krnąbrny, a także Pluskwiak, Motyl, Szczeżuja i Obleniec, a wspomniani są Marek Piegus i detektyw Kwass.

Ciekawy cytat: „Chodzi o piętę Alcybiadesa ze „Sposobu na Achillesa””.